“Omdat gehoord worden zeker niet hetzelfde is als begrepen worden.”
En waarom een kindgesprek bij de rechter vanaf 8 jaar niet altijd in het belang van het kind is
Waarom Het Scheidingsplatform kritisch is op het standaard kindgesprek bij de rechter vanaf 8 jaar
Per 1 juli 2025 verandert er iets wezenlijks in familiezaken. Kinderen vanaf 8 jaar worden voortaan standaard uitgenodigd voor een kindgesprek bij de rechtbank. Daarmee wordt een werkwijze landelijk ingevoerd die eerder al gold voor de gerechtshoven (sinds 1 januari 2025) en getest is in een pilot bij de rechtbank Amsterdam.
Tot nu toe kregen kinderen vanaf 12 jaar standaard zo’n uitnodiging. De nieuwe regeling is bedoeld om ook jongere kinderen een stem te geven in procedures die hen rechtstreeks raken, zoals gezag, omgang en scheiding van hun ouders.
Een nieuwe ontwikkeling. Maar zeer zeker niet zonder risico’s.
Wat betekent dit voor een kind van 8?
Een scheiding is voor kinderen een ingrijpende gebeurtenis. Het krijgen van een stem klinkt als een erkenning. Toch roept deze verandering bij ons serieuze vragen op.
Wat doet het met een kind om te verschijnen in een rechtbankgebouw? Hoe ervaart een kind van 8 een gesprek met een rechter? Begrijpt het voldoende wat het zegt en wat de gevolgen daarvan kunnen zijn? En in hoeverre is het écht vrij om te spreken, als het zich loyaal voelt naar beide ouders?
Kinderen van deze leeftijd zitten midden in hun emotionele en cognitieve ontwikkeling. Abstracte begrippen als ‘gezag’ of ‘belang van het kind’ zijn vaak moeilijk te begrijpen. De setting – hoe vriendelijk ook bedoeld – kan spannend, onveilig of zelfs verwarrend aanvoelen. En juist dat raakt de kern: het juridiseren van het kindgesprek kan méér schade doen dan het rechtzet.
Gelukkig is het kindgesprek niet verplicht
Kinderen krijgen vanaf 8 jaar dus standaard een uitnodiging, maar zijn niet verplicht om te komen. Ze mogen het gesprek weigeren of aangeven liever hun mening schriftelijk te geven.
Dat is een belangrijke nuance. Want ook al is het goed bedoeld dat kinderen een stem krijgen, het is essentieel dat zij die stem op hún manier en in hún tempo mogen gebruiken.
Toch merken we in de praktijk dat het krijgen van een uitnodiging alleen al voor druk kan zorgen. Een kind kan het gevoel krijgen dat er iets van hem of haar verwacht wordt. Dat het moet kiezen. Dat het iets fout kan doen. En precies daar zit het risico: goed luisteren mag nooit voelen als een opdracht.
Waarom wij liever niet spreken over ‘een kind horen’
De term ‘een kind horen’ komt uit het juridische systeem. Maar eerlijk gezegd: het klinkt hard. Alsof een kind wordt verhoord, beoordeeld of ondervraagd. Het doet geen recht aan wat een kind nodig heeft: ruimte, veiligheid en vertrouwen.
Bij Het Scheidingsplatform gebruiken we liever andere taal. Wij praten met kinderen. Niet over hen. Niet namens hen. En zeker niet met het doel om hun woorden te gebruiken als input voor een juridische strijd.
Want een kind wil geen positie innemen. Het wil begrepen worden.
Een gesprek met een kind moet gaan over gevoelens, ervaringen en behoeften – niet over meningen, keuzes of voorkeuren die in een procedure terechtkomen. Dat vraagt om een andere setting en een andere intentie.
Onze visie: een kindgesprek is wél waardevol, maar niet op deze manier
Wij geloven dat kinderen gehoord moeten worden, maar dan op een manier die bij hun leeftijd, beleving en draagkracht past.
Daarom bieden wij bij Het Scheidingsplatform kindgesprekken aan buiten de rechtszaal. In een veilige setting, onder begeleiding van ervaren professionals. Niet om beslissingen af te dwingen, maar om inzicht te krijgen in wat een kind werkelijk bezighoudt.
Het gesprek is onderdeel van het proces, maar nooit belastend. Ouders krijgen een terugkoppeling, niet als ‘verklaring van het kind’, maar als spiegel voor hun eigen handelen. Zo maken we de stem van het kind zichtbaar, zonder die juridisch uit te nutten.
Een goed bedoeld systeem vraagt om betere uitvoering
Het standaard uitnodigen van kinderen vanaf 8 jaar voor een kindgesprek bij de rechter is juridisch misschien begrijpelijk, maar pedagogisch onverantwoord. Wat goed bedoeld is – het horen van de stem van het kind – mag niet uitmonden in het overvragen van een kind in een kwetsbare positie.
Daarom zeggen wij: geef kinderen een stem, maar kies de vorm zorgvuldig.
Niet ieder kind heeft baat bij een gesprek met een rechter.
Soms is het beter – en veiliger – om te praten met een onafhankelijke professional die het tempo en de taal van het kind begrijpt.
Tot slot
Een kind wil niet kiezen. Een kind wil niet beslissen.
Een kind wil gehoord worden, begrepen worden en rust ervaren.
Laten we ervoor zorgen dat die wens leidend blijft in alles wat we doen.
Bij Het Scheidingsplatform blijven we werken aan oplossingen die kinderen werkelijk centraal stellen. Vanuit vertrouwen, veiligheid en verbinding.
Want gehoord worden is belangrijk.
Maar begrepen worden is essentieel.
